هوش مصنوعی به‌سرعت در حال تغییر شکل بازار کار جهانی است. براساس نظرسنجی دوسالانه مجمع جهانی اقتصاد، 41 درصد از کارفرمایان اعلام کرده‌اند که با گسترش دسترسی به هوش مصنوعی، نیروی کار خود را کاهش خواهند داد. این نظرسنجی که با مشارکت 1000 کارفرما از سراسر جهان انجام شده، تأثیرات قابل‌توجهی از جمله کاهش شغل در برخی صنایع و افزایش تقاضا برای مهارت‌های جدید را نشان می‌دهد.
مهارت‌های مورد نیاز در عصر هوش مصنوعی
گزارش منتشرشده نشان می‌دهد که مهارت‌های مرتبط با فناوری، مانند هوش مصنوعی، کلان داده، شبکه و امنیت سایبری، در صدر مهارت‌های مورد نیاز قرار دارند. همچنین، مهارت‌های نرم مانند تفکر خلاق، انعطاف‌پذیری و یادگیری مادام‌العمر در بازه 2025 تا 2030 اهمیت بیشتری پیدا خواهند کرد. این تغییرات نشان‌دهنده نیاز مبرم به آموزش مجدد کارکنان برای انطباق با فناوری‌های نوظهور است.
چالش‌های کارفرمایان و کارکنان
یکی از مشکلات اساسی که این نظرسنجی به آن اشاره کرده، عدم مهارت کافی بسیاری از کارکنان برای تطبیق با فناوری‌های جدید است. در حالی که 77 درصد از کارفرمایان آماده‌اند تا کارکنان خود را برای کار با هوش مصنوعی آموزش دهند، اما بسیاری از آن‌ها همچنان به دلیل پیشرفت‌های فناوری، کاهش نیروی انسانی را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند.
تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل مختلف
طراحان گرافیک و منشی‌های حقوقی از جمله مشاغلی هستند که بیشترین تأثیر را از گسترش هوش مصنوعی خواهند پذیرفت. ابزارهای هوش مصنوعی خلاقانه اکنون قادرند تصاویر باکیفیت را تنها با چند پیام متنی ایجاد کنند. این پیشرفت‌ها منجر به کاهش نیاز به برخی مهارت‌های انسانی در حوزه‌های خاص شده است. به گفته مجمع جهانی اقتصاد، این تغییرات در مقایسه با گزارش سال 2023، جهش بزرگی محسوب می‌شود، چرا که پیش‌تر از این مشاغل به‌عنوان حوزه‌هایی با رشد متوسط یاد شده بود.
رشد خالص اشتغال: امیدواری به آینده
با وجود کاهش نیروی انسانی در برخی حوزه‌ها، گزارش پیش‌بینی می‌کند که پیشرفت فناوری‌های نوین باعث رشد خالص اشتغال در سطح جهانی خواهد شد. براساس آمار، کارفرمایان انتظار دارند طی پنج سال آینده شاهد رشد 7 درصدی در کل اشتغال باشند که معادل ایجاد 78 میلیون شغل جدید است. این مشاغل جدید عمدتاً در حوزه‌های مرتبط با فناوری و مشاغلی با ارزش افزوده بالا ایجاد خواهند شد.
بهره‌وری انسانی در کنار هوش مصنوعی
اگرچه هوش مصنوعی پتانسیل افزایش بهره‌وری را به همراه دارد، اما این بهره‌وری تا حد زیادی به توانایی انسان‌ها در استفاده از این فناوری‌ها بستگی دارد. گزارش تأکید می‌کند که بهره‌وری واقعی زمانی محقق می‌شود که انسان‌ها و فناوری‌ها در هماهنگی کامل با یکدیگر کار کنند. این همکاری می‌تواند باعث بهبود کارایی و نوآوری در صنایع مختلف شود.
نتیجه‌گیری
در حالی که هوش مصنوعی چالش‌ها و فرصت‌های فراوانی برای بازار کار ایجاد کرده، تأکید بر آموزش مهارت‌های جدید و انطباق با تحولات فناورانه می‌تواند نقش مهمی در حفظ تعادل اشتغال داشته باشد. کارفرمایان و کارکنان هر دو باید به سمت یادگیری و پذیرش تغییرات حرکت کنند تا از مزایای این فناوری بهره‌مند شوند. آینده بازار کار به ترکیبی از نوآوری، آموزش و همکاری بین انسان و ماشین بستگی دارد.
