در هفته‌های اخیر، تنش‌ها میان متا و اپل بر سر دسترسی به قابلیت‌های هوش مصنوعی شدت یافته است. متا به‌طور عمدی امکان استفاده از ابزار Writing Tools اپل را در اپلیکیشن‌های پرمخاطب خود از جمله Facebook، WhatsApp و Threads مسدود کرده است. این اقدام ناگهانی بدون هیچ اطلاع‌رسانی رسمی و با گذشت حدود یک ماه از معرفی این قابلیت در iOS، باعث تعجب کاربران و تحلیلگران فناوری شده است.
مسدودسازی Writing Tools در اپ‌های متا
قابلیت Writing Tools که بخشی از پلتفرم Apple Intelligence به شمار می‌رود، به کاربران اجازه می‌دهد مستقیم در هر اپلیکیشن متنی بنویسند، آن را بازنویسی کنند یا اصلاح کنند، بی‌آنکه نیاز به کپی و پیست در سرویس‌های ثالث باشد. این ابزار با هدف کاهش اصطکاک کاربری و تسهیل تجربه نوشتاری در محیط یکپارچه iOS طراحی شده است. اما حالا، هنگام ورود به اپ‌های متا، کاربران پس از لمس گزینه AI در ابزار نگارش، با پیغام عدم دسترسی مواجه می‌شوند که نشان‌دهنده تصمیم عمدی این شرکت است.
شواهد و گمانه‌زنی‌ها
وبلاگ برزیلی Sorcererhat Tech نخستین بار به این تغییر در دسترسی Writing Tools اشاره کرد. اگر اختلال تنها در یک اپ دیده می‌شد، می‌توانست باگ فنی باشد، اما گستردگی مشکل در تمام اپ‌های متعلق به متا گویای تصمیم استراتژیک این شرکت است. سایت خبری 9to5Mac نیز در تحلیلی تاکید کرد که انگیزه اصلی متا، سوق دادن کاربران به استفاده از Meta AI است تا وابستگی به پلتفرم هوش مصنوعی رقیب کاهش یابد.
تأثیرات حقوقی و پرونده ضدانحصار FTC
این اقدام متا در زمانی رخ می‌دهد که این شرکت با یک پرونده حقوقی بزرگ در مقابل کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) دست‌وپنجه نرم می‌کند. FTC متا را به اعمال شیوه‌های انحصارطلبانه و خریدن رقبا متهم کرده است. حال اگر متا کاربرانش را به اجبار به استفاده از Meta AI وادار کند، همان سازوکاری را پی می‌گیرد که FTC علیه آن اخطار داده است و ممکن است فشارهای قانونی بیشتری متوجه این شرکت شود.
سابقه همکاری‌های ناموفق
همزمان، در سال گذشته، مذاکراتی میان اپل و متا برای همکاری در به‌کارگیری مدل زبانی Llama به‌عنوان پایه‌ای برای Apple Intelligence انجام شد. اپل مایل بود با استفاده از مدل‌های پیشرفته متا ارتقاء قابلیت‌های نگارشی و مکالمه‌ای iOS را تضمین کند، اما در نهایت به‌دلیل نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و روش‌های جمع‌آوری داده‌های متا، این همکاری کنار گذاشته شد.
مزیت بومی‌سازی Apple Intelligence
با وجود عملکرد نه‌چندان قوی Apple Intelligence در مقایسه با رقبایی همچون Gemini یا ChatGPT، اصلی‌ترین مزیت آن یکپارچگی بومی با سیستم‌عامل iOS است. کاربران می‌توانند بی‌درنگ و بدون نیاز به ورود به اپلیکیشن مجزا یا سرویس ابری، متن خود را تغییریافته یا نگارش‌شده تحویل بگیرند. این سهولت استفاده، نقطه قوتی است که متا می‌کوشد با مسدودسازی آن، جایگزینی برای کاربران فراهم آورد.
پیامدها و انتخاب‌های کاربران
برای کاربرانی که به نوشتار سریع و ساده در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی اهمیت می‌دهند، مسدود شدن Writing Tools معنای بازگشت به فرآیند سنتی کپی–پیست یا رجوع به سرویس‌های ثالث را دارد. این وضعیت می‌تواند منجر به نارضایتی و انتخاب مدل‌های هوش مصنوعی دیگر با قابلیت‌های غنی‌تر شود. از سوی دیگر، اگر متا موفق شود کاربرانش را به استفاده از Meta AI ترغیب کند، موقعیت رقابتی این پلتفرم تقویت خواهد شد.
چشم‌انداز رقابت در حوزه هوش مصنوعی
درگیری جدید متا و اپل نمونه‌ای آشکار از رقابت شدید در بازار هوش مصنوعی و اهمیت کنترل بر تجربه کاربری است. در آینده، احتمالا شرکت‌ها بیشتر بر ادغام خدمات هوش مصنوعی در بسترهای بومی تمرکز خواهند کرد تا از وابستگی به رقبای فناورانه بکاهند. در این میان، کاربران نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری روندها خواهند داشت؛ انتخاب میان راحتی یکپارچگی سیستمی و قدرت پردازشی سرویس‌های تخصصی.
