چرا دوره انحصار رایتل تمدید شد؟

نسل سوم تلفن همراه (3G) قابلیت های بالایی در انتقال دیتا با سرعت بالا،ارائه سرویس های مالتی مدیا، گسترش فرهنگ استفاده از IT، تسریع در عملی شدن ایده های تجارت الکترونیکی و دولت الکترونیکی و … به همراه دارد.

تجربه اولیه خدمات باند پهن موبایل در دنیا نشان می‌دهد که فنآوری‌های نسل سوم نقش مهمی ‌در ارائه خدمات مرتبط با پوشش باند پهن ایفا می‌کنند.در این نسل همه داده ها در قالب اطلاعات دیجیتال منتقل می‌شود.همچنین با سرعت نسبتا بالایی که در نسل سوم پیش بینی شده‌است، امکاناتی از قبیل تلفن‌های تصویری بی سیم، با کیفیت مناسب مقدور خواهد بود.

ژاپن اولین کشوری بود که در سال 2001 از شبکه 3Gبه صورت گسترده و تجاری استفاده کرد و از سال ????،اپراتورهای جهان ارائه خدمات خود در قالب نسل سوم را افزایش دادند تا جائیکه اکنون اپراتورهایی در منطقه و از جمله در پاکستان نسل سوم تلفن همراه را به مشترکین خود ارائه می کنند.در ایران اما مسئولیت ارائه سرویس 3Gبر دوش اپراتور سوم نهاده ومقرر شد پس از یک دوره انحصار دو ساله نسل مذکور به صورت رقابتی توسط سایر اپراتورها به جامعه عرضه شود.
امااخیرا‌درحالی سایراپراتورها خود را برای عرضه این نسل ازفناوری ازسال آینده آماده می‌کردند، ناگهان مدیرعامل اپراتور دوم ازشایعه افزایش دوره انحصار اپراتور سوم به مدت یکسال و نیم دیگرپرده برداشت.

گرچه تمدید دوره انحصار اپراتور سوم از سوی وزیر سابق ارتباطات در حاشیه مراسم افتتاح شبکه ملی سلامت با هدف تضمین سرمایه گذاری این اپراتور اعلام شد و اینکه دولت ملزم به تامین امکانات لازم برای تضمین سرمایه گذاری آن است ؛ اما باید دید که چنین توجیهی آیا مورد قبول دو اپراتور دیگر تلفن همراه کشوراست؟رهاورد این مصوبه برای دهها میلیون مشترک از جمله کاربران دیگر اپراتورها چه خواهد بود و در نهایت دستاورد چنین اقدامی دردستیابی کشور به نسل‌های نوین ارتباطی چیست ؟

مهندس صدوقی مدیر عامل همراه اول با انتقاد از مصوبه مذکور به خبرنگار اطلاعات می‌گوید:مهمترین دستاورد تمدید دوره انحصار اپراتور سوم، محروم کردن 60 میلیون کاربر از مزایای نسل سوم تلفن همراه بود.

وی می افزاید:با این اقدام دو اپراتور بزرگ کشور و 60 میلیون کاربر را از مزایای فناوری نسل سوم محروم خواهیم کرد. اتفاق حادث شده در حالی است که در دنیا نسل چهارم در حال راه‌اندازی است و تا پارسال حداقل 19 کشور به این نسل تجهیز شده‌اند.

نامبرده با طرح این سؤال که براثر افزایش دوره انحصار اپراتور سوم در واقع چرا باید کشور را از مزیت‌های نسل‌های نوین ارتباطی محروم کنیم، گفت: ازهم ‌اکنون با توسعه نسل سوم می‌توانیم دغدغه ارائه اینترنت به اقصی نقاط کشور را با ارائه نسل سوم و هزینه کمتر عملیاتی کنیم.
وی یادآورمی شود:اینگونه تصمیم‌گیری‌ها آینده نگرانه و درست نیست؛ به ضرر مردم و کشور تمام می‌شود .بنابراین امیدواریم وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات اقدامات لازم را در این خصوص و برای جلوگیری از تمدید مهلت مذکور انجام دهند.

مدیرعامل همراه اول در پاسخ به این سؤال که آیا قصد ندارید به شورای رقابت به عنوان متولی رسیدگی به این مسائل، شکایت کنید، می گوید: فعلاً از وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات درخواست رسیدگی کرده‌ایم. ولی چنانچه اتفاق مثبتی نیفتد، این کار را خواهیم کرد.
وی با این حال تأکید می‌کند: ما خوش‌بین هستیم که شخص وزیر و سازمان تنظیم مقررات که اختیار قانونی دارند و حتی شورای رقابت نگذارند بازار، انحصاری و محدود شود.

صدوقی با ذکر اینکه فکر نمی‌کنم تعداد کشورهایی که به نسل سوم تلفن همراه مجهز نیستند، در جهان به 10 کشور هم برسد، می گوید: الان در دنیا برروی نسل چهارم کار می‌کنند و از جمله اتصالات امارات در حال راه‌اندازی این نسل است.همراه اول هم ازدو سال پیش و دراسفند 89 پایلوت این کار را آغاز کرد که با ممانعت سازمان تنظیم مقررات آن را متوقف کردیم. ما با این پایلوت قصد داشتیم که با تکنولوژی آن آشنا شویم. اما اجازه این کار داده نشد.

وی در پاسخ به این سؤال که در صورت پایان دوره قانونی انحصار در خرداد سال آینده آیا همراه اول قادر به ارائه نسل سوم به مشترکین خود خواهد بود، می‌گوید:ما حداقل به مدت دو سال است که در حال نوسازی شبکه هستیم تا آن را آماده ارائه خدمات نسل 3 و 4 کنیم.

مهندس پور‌رنجبر مدیرعامل شرکت مخابرات ایران هم در ارتباط با تمدید دوره انحصار اپراتور سوم به اطلاعات می‌گوید:این تمدید بیشترین زیان را متوجه شرکت مخابرات ایران می‌کند و این شرکت حتماً به مراجع رسیدگی اعتراض خواهد کرد.

وی در پاسخ به این که با توجه به زیان همراه اول از افزایش دوره انحصار اپراتور سوم تلفن همراه ، آیا شرکت مخابرات واکنشی به این افزایش دوره نشان نخواهد داد، می افزاید: ما به شدت با بحث افزایش دوره انحصار برای یک اپراتور مخالفیم و در چارچوب قانون و رگولاتوری اقدام خواهیم کرد تا صدای اعتراض شرکت مخابرات ایران را به همه برسانیم.در این ارتباط به هر دستگاه و هر مرجعی که قانون اجازه بدهد و مسئول رسیدگی باشد، اعتراض خواهیم کرد.

این مقام مسئول ادامه می‌دهد: افزایش 5/1 ساله دوره انحصار اقدام خلاف مقررات، خلاف طرح تجاری و پایه‌های رقابتی است که شرکت مخابرات بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده است.

وی خاطرنشان می کند: شرکت مخابرات در صورت اجرایی شدن افزایش دوره انحصار زیان سنگینی خواهد کرد و چون شرکت سهامی عام هستیم ،حتماً برای تأمین خواسته سهامداران و برای اجرای وظیفه تجاری و قانونی‌مان باید اعتراض کنیم.

انتقاد مدیر عامل همراه اول و ابراز خوشبینی وی مبنی بر رسیدگی وزیر ارتباطات به مشکل حادث شده در حالی است که گویا وزارت ارتباطات قصد یا امکان ایجاد تغییر در این مصوبه را ندارد چنانکه دکتر تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سابق با اشاره به اینکه افزایش دوره انحصار اپراتور سوم توسط نهاد های خارج از وزارت ارتباطات به عنوان متولی گرفته شد،اظهار می دارد:در این زمینه فقط وزارت ارتباطات نیست که تصمیم می‌گیرد. بلکه معمولا این موارد در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مورد بررسی قرار می‌گیرد و این کمیسیون ترکیبی از 9 نماینده است که از بخش‌های مختلفی از جمله وزارت اقتصاد و دارایی، معاونت نظارت راهبردی و سایر دستگاه‌ها اتخاذ می‌شود.

وی افزود:بنابراین هر تصمیمی که در این کمیسیون گرفته شود، طبعا ما آن را اجرا خواهیم کرد
در این زمینه مهندس صابر فیضی مدیرعامل پیشین شرکت مخابرات ایران در خصوص افزایش دوره انحصار اپراتور ارائه‌ دهنده نسل سوم و پیامدهای تأخیر در ارائه این نسل برای کشور می‌گوید: ارائه نسل سوم با مصوبه سال 85 دولت استارت خورد و مقرر شد تا سال 87 این کار انجام و از سال 89 به صورت رقابتی توسط اپراتورها به مردم ارائه شود.

وی می‌افزاید: اما متأسفانه هنوز هم ارائه سرویس‌های مبتنی بر این نسل از سوی اپراتور سوم تلفن همراه به صورت فراگیر آغاز نشده و این تأخیر برای کشور اصلاً مناسب نیست.
فیضی با بیان اینکه مردم دنیا علاقمند به انجام سرویس‌ها به صورت الکترونیکی هستند و مردم ما هم در این مسیرباید همگام باشند، می‌افزاید: متأسفانه هم مناقصه این نسل در کشور عقب افتاد و هم ارائه آن.

به گفته وی، شبکه ملی اطلاعات هم که در سال های اخیر در صدر اخبار فناوری اطلاعات قرار گرفته است، می‌بایست بر روی موبایل ارائه می‌شد که البته نشده است و با از دست دادن این مزیت و تاخیر در عملیاتی شدن نسل سوم از دولت الکترونیک هم جای خواهیم ماند.

نامبرده از دیگر پیامدهای افزایش دوره انحصار رابه از بین رفتن رقابت در ارائه نسل سوم اشاره کرده و می‌گوید: یکی از مهمترین کاربری‌های این نسل در بحث دولت الکترونیک است که می‌خواستیم حضور مردم در جامعه را کم و هزینه‌هایشان را پایین آوریم. اما این امر هم به تعویق افتاد.

وی با ابراز تعجب از اینکه ارائه نسل سوم تلفن همراه با این همه تاخیر و حاشیه در کشورمان همراه شده است، خاطرنشان می‌سازد: الان کمتر کشوری زمان و انرژی خود را بر روی این نسل صرف می‌کند و همه از این مرحله عبور کرده و در فاز ارائه نسل چهارم هستند.حتی در منطقه خودمان همه کشورها از جمله عراق و پاکستان نسل سوم را به صورت رقابتی به مشترکان ارائه می‌کنند. ولی در اینجا هنوز ارائه این نسل به صورت فراگیر آغاز نشده و دوره انحصارهم افزایش یافته است که این امر با غیر رقابتی کردن عرضه این سرویس در نهایت کشور و کاربران را متضرر می‌کند.

در مقابل این اظهارات،مدیران اپراتور سوم تلفن همراه نظر متفاوتی دارند. چنانکه شاهین آرپناهی مدیرکل برند و ارتباطات این اپراتور در پاسخ به موضع‌گیری‌های انجام شده می‌گوید: بهتر است حکم مراجع قانونی به خاطر منافع برخی‌ها مورد لغو و تغییر قرار نگیرد و اجازه بدهند که مراجع به عنوان تصمیم‌گیر باقی بمانند و این امر به نفع همه است.

وی می‌افزاید: وقتی تصمیمی در یک جایگاه قانونی گرفته می‌شود، سعی نکنیم تا برای منافع خودمان راجع به این موضوع بحث بکنیم. اگرهم شک و تردیدی هست ،بهتر است که ما با همان مراجع به حل و فصل بپردازیم.

این مقام در مورد زمان ابلاغ پروانه و عرضه تجاری سیمکارت،می‌گوید: پروانه اپراتور سوم اواخر اردیبهشت سال 89 به ما ابلاغ و سه ماه پس از آن لازم‌الاجرا شد. با این شرایط چگونه می‌خواستند که دوره انحصار پایان یافته و از سال 89 به صورت رقابتی عرضه شود.
وی با ذکر اینکه من تعبیر تمدید دوره انحصار را نمی‌پذیرم،چون تمدیدی صورت نگرفته است، می‌افزاید: پروانه برایاین اپراتوراز ابتدا 24 ماه دوره انحصار در نظر گرفته بود که گرچه از ابلاغ آن‌ تا آغاز بهره‌برداری تجاری مدت زیادی طول کشید، اما بهره‌برداری تجاری رسماً از شهریور سال 91 آغاز و تا شهریور سال 93 ادامه خواهد داشت؛ لذا این مدت دو سال دوره انحصار ماست و تمدید دوره انحصاری صورت نگرفته است.

مدیرکل برند و ارتباطات اپراتور سوم خاطرنشان می کند: اگر اختلاف نظری وجود دارد همین است که تاریخ بهره‌برداری تجاری را چه زمانی به حساب بیاوریم. برخی از طرفین ما می‌گویند بهره‌برداری تجاری باید از یکسال قبل به حساب آید. اما ما آنرا قبول نداریم و با مستنداتی که به رگولاتوری ارائه دادیم و پس از مباحث کارشناسی فراوان، تاریخ آغاز عرضه تجاری ما از سوی کمیسیون تنظیم مقررات شهریور سال 91 اعلام شد که با احتساب دو سال دوره انحصار، این اپراتور تا شهریور سال 93 مهلت عرضه انحصاری نسل سوم رادارد.بنابراین و با موارد ذکرشده منتقدین باید اجازه بدهند چند هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری این اپراتور جوان به نتیجه برسد تا مشترکان هم از ثمرات آن بهره‌مند شوند.

وی در موردتحت پوشش قرار گرفتن شهرها توسط این اپراتور می گوید: پوشش کشوری همراه اول و اپراتور دوم چند سال طول کشید تا به مقطع فعلی برسد،حتی هنوزهم تکمیل نشده است، با این حال ما قول می‌دهیم که پوشش نسل سوم به اندازه نصف و حتی یک سوم زمانی باشد که دو اپراتور اول و دوم توانستند زمان صرف آن کنند.هم‌اکنون شبکه نسل سوم در 18 شهر و تمامی مراکز استان‌ها فعال است و تا پایان امسال تعداد شهرها به 100 شهر افزایش می‌یابد.

به نظر می رسد برخی از منتقدان تمدید دوره انحصار یا احتساب دیرهنگام بهره‌برداری تجاری اپراتور سوم از شهریور امسال به علت تحریم‌ها را قبول نداشته و عنوان می‌کنند که چگونه همراه اول و اپراتور دوم با وجود تحریم‌ها آمادگی دارند تا در اسرع وقت ارائه نسل سوم را آغاز کنند و فقط زمان بهره‌برداری تجاری اپراتور سوم در اثر تحریم‌ها عقب افتاده است؟

صابر فیضی مدیرعامل سابق شرکت مخابرات ایران در همین ارتباط می‌گوید: اپراتور سوم مدتها در مباحث مدیریتی و مالی معطل شد و زمان را از دست داد که اتفاقاً آن زمان تحریم‌ها مانع از واردات تجهیزات نبود.اکنون هم اگر چه تحریم‌ها تشدید شده است ،با این حال باز هم می‌توان تجهیزات آن را وارد کرد و کار محالی نیست.

وی خاطرنشان می‌کند: دوره انحصار در دنیا به این خاطر به اپراتور داده می‌شود تا به سرعت به سرمایه‌گذاری و سایر اقدامات عمل شود و مشترکان لازم جمع شوند؛ اما بعید است چنین دوره انحصار طولانی مدتی در دنیا در اختیاریک اپراتور قرار گیرد.

آرپناهی پیرامون این سخن منتقدین بیان می‌دارد: اینکه برخی اپراتورها تحریم را برای ما عامل تأخیر به شمار نمی‌آورند، باید گفت آنها در مدت زیادی که برای ارائه سیمکارت مهلت داشتند با تحریمی مواجه نبودند. ولی ما بودیم. آنها بازار بکر انحصاری در اختیار داشتند، ولی این اپراتور با بازار بالای 100 درصد اشباع شده مواجه است.وی ادامه می دهد: اپراتور سوم به صورت شفاف و منصفانه در حال ارائه خدمات است. در حالیکه دوره انحصار ما با توجه به محدودیت‌های موجود اصلاً قابل قیاس با فرصت‌هایی که در آن دوره وجود داشت، نیست و حداقل‌های لازم پیش روی این اپراتور جوان است.با این وجود اگر گروهی اصرار دارند تا به صورت انحصاری بازار را در اختیار داشته باشند، حزفی نیست؛کما اینکه در برخی صنایع هم با مساله انحصار مواجه‌ایم. اما در صورت چنین اتفاقی این مشترکان هستند که مورد تضییع حقوق قرار می‌گیرند.
مدیرکل برند و ارتباطات اپراتور سوم از دیگر تنگناها به مدیریت شهری اشاره کرده و می‌افزاید: در حالی در شهر تهران تاکنون حدود 700 آنتن نصب شده است که ما برای نصب 200 آنتن برای افزایش سطح کمی و کیفی خدمات مشکل داریم و زمان زیادی خواهد برد تا بتوانیم اجازه نصب آنها را بگیریم. حال آنکه در ابتدای این کار اصلاً نیازی به اخذ مجوز نبود.با این حال ما در مقابل چنین هفت‌خوانی قرار گرفته‌ایم.

وی خاطرنشان می کند:در مجموع به اعتقاد من ایجاد یک شرایط انحصاری با وجود فقط یک یا دو بازیگر درعرصه ارتباطات همراه زیبنده نیست و متضرر واقعی مردم خواهند بود.

آرپناهی در پاسخ به این سئوال که شنیده‌ها حاکی است تمدید دوره انحصار یا تأخیر در احتساب زمان بهره‌برداری تجاری با موافقت رئیس جمهوری بوده است، بنابراین با این شرایط فکر نمی‌کنید که با پایان کار دولت با احتمال منتفی شدن این مصوبه روبرو شوید؟تصریح می کند: اصلاً مدل تصمیم‌گیری مبتنی بر دستور رئیس جمهوری نبوده، بلکه در کمیسیون تنظیم مقررات این اتفاق افتاده است؛ بنابراین تغییر دولت اخلالی در شرایط کاری ما و دوره انحصار پیش نخواهد آورد.
به عبارتی تلقی اینکه وزیر کار در نامه‌ای به رئیس جمهوری از وی بخواهد که دوره انحصار یک اپراتور تلفن همراه را افزایش دهد، امکان ندارد و اصلاً چنین فرآیندی در کشورمان شدنی و باب نیست.وی خاطرنشان می‌کند: ضمن آنکه اگر با ارائه یک نامه به رئیس جمهوری مهلت انحصار تمدید شود، پس با یک نامه رئیس جمهوری بعدی هم رفع اثر خواهد شد.

وی یادآور می شود: من فکر می‌کنم تصمیم‌گیری انجام شده در خصوص دوره حفاظت اپراتور سوم از شهریور 91 تا شهریور 93 منصفانه و عادلانه انجام شده است.

دکتر علی اکبر جلالی استاد ارتباطات دانشگاه علم و صنعت ایران و بانی شهرها و روستاهای الکترونیکی کشورهم با یادآوری اینکه بجای تمدید دوره انحصار اپراتور سوم باید از توانمندهای اپراتور اول و دوم هم استفاده می شد، اظهار می دارد:با تمدید دوره انحصار اپراتور سوم تا شهریور 93 ظاهرا شهروندان همچنان باید در انتظار خدمات با ارزش افزوده برتر تلفن همراه بمانند. درحالی که این روزها گوشی تلفن همراه هوشمند در اختیار بسیاری از شهروندان ایرانی قرار دارد و میلیارها تومان برای استفاده بهتر از خدمات تلفن همراه برای آن پرداخته اند ،تاخیر در ارائه خدمات اپراتور سوم هزینه سنگین ملی را در پی دارد که ظاهرا این موضوع مورد توجه مسئولین قرار نگرفته است.

وی می افزاید:با سر زدن به بازارهای تلفن همراه کشور متوجه علاقه مردم به گوشی های هوشمند که بعضا چندین میلیون تومان صرف خرید آن می کنند، می شویم، آنها انتظار دارند که زیرساخت ارتباطی برای آنها فراهم شود. مسئولین بهتر است بجای تمدید دوره انحصار اپراتور سوم به مدت یک و نیم سال دیگر، فکری برای ارئه خدمات تلفن همراه نسل 3 و نسل 4 در زمان کوتاه تری داشته باشند.

به گفته این کارشناس ارتباطات،هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان تلفن همراه نسل چهار در حال بهره برداری است که تا دسترسی به پهنای باند 100 مگا بیت در ثانیه را عملی کرده است.
حتی کره جنوبی بزودی تلفن همراه نسل 5 خود را رونمایی خواهد کرد که با 10 برابر سرعت بالاتر از نسل چهارم در اختیار کاربران تلفن های همراه هوشمند در جهان خواهد بود.

وی با بیان اینکه از ابتدای مطرح شدن توسعه نسل سوم تلفن همراه و انتخاب اپراتورسوم در کشور هیچگاه یک تصمیم برنامه‌ریزی شده که قابل پیاده سازی باشد، گرفته نشده است،می‌گوید: متاسفانه با بهانه‌های مختلف فنی و فلسفی این نیاز ضروری شهروندان در عصر اطلاعات جدی گرفته نمی شود یا با تاخیر مواجه بسیارمواجه می شویم.حالا که وضع به اینجا رسیده و زمان بعدی هم شهریورسال 93 تعیین شده است،ای کاش از توانمندیهای اپراتورهای اول و دوم هم بگونه‌ای استفاده می شد تا در یک فضای محدود رقابتی کار به سرعت بیشتری به جلو می‌رفت تا زیرساخت لازم برای پیاده سازی تلفن همراه نسل چهارم و پنجم هم فراهم می شد.

منبع : آی تی ایران