افزایش چشمگیر مصرف برق هوش مصنوعی به یکی از نگرانی‌های اصلی در حوزه فناوری و محیط زیست تبدیل شده است و پیش‌بینی‌های جدید حاکی از آن است که این روند صعودی تا پایان سال ۲۰۲۵ میلادی، حتی از میزان مصرف انرژی مزارع استخراج بیت‌کوین نیز فراتر خواهد رفت. این مسئله، با توجه به رشد روزافزون کاربردهای AI در صنایع مختلف، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و نیازمند بررسی دقیق و راهکارهای نوآورانه است.
چرا مصرف برق هوش مصنوعی اینقدر بالاست؟
یکی از دلایل اصلی بالا بودن مصرف برق هوش مصنوعی، نیاز این فناوری به پردازش حجم عظیمی از داده‌ها و انجام محاسبات بسیار پیچیده است. آموزش مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) و سایر الگوریتم‌های پیشرفته هوش مصنوعی، نیازمند سخت‌افزارهای قدرتمندی مانند واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) است که انرژی قابل توجهی مصرف می‌کنند.
مراکز داده‌ای که میزبان این زیرساخت‌ها هستند، به سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته‌ای نیز احتیاج دارند که خود به این مصرف انرژی می‌افزایند. با گسترش کاربردهای هوش مصنوعی از تحلیل داده‌های تجاری گرفته تا خودروهای خودران و دستیارهای صوتی هوشمند، تقاضا برای توان پردازشی و در نتیجه مصرف انرژی، به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است.
مقایسه این میزان مصرف با استخراج بیت‌کوین، که خود به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین فعالیت‌های دیجیتال شناخته می‌شود، عمق چالش پیش رو را نمایان‌تر می‌کند. استخراج رمزارزها، به ویژه بیت‌کوین، به دلیل استفاده از الگوریتم اثبات کار (Proof-of-Work) به شدت انرژی‌بر است، اما رشد سریع و گسترده‌تر هوش مصنوعی در حوزه‌های متنوع‌تر، آن را به رقیبی جدی در زمینه مصرف انرژی جهانی تبدیل کرده است.
این افزایش مصرف، نگرانی‌هایی را در مورد پایداری زیست‌محیطی و فشار بر شبکه‌های برق به همراه داشته است. توسعه‌دهندگان و محققان هوش مصنوعی در تلاشند تا با بهینه‌سازی الگوریتم‌ها، طراحی سخت‌افزارهای کم‌مصرف‌تر و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، اثرات منفی این رشد را کاهش دهند. با این حال، یافتن تعادل میان پیشرفت فناوری و مسئولیت‌پذیری محیطی، یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی صنعت تکنولوژی در سال‌های آینده خواهد بود.
