در دنیایی که فناوری هوش مصنوعی (AI) با سرعتی شگفت‌انگیز در حال پیشرفت است، اهمیت نظارت و توسعه ایمن این فناوری بیش از پیش احساس می‌شود. سازمان ملل متحد، به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای بین‌المللی، درک کرده است که بدون چارچوب‌های مناسب، هوش مصنوعی می‌تواند به جای منفعت، خطرات جدی برای جامعه بشری ایجاد کند. به همین دلیل، مجمع عمومی سازمان ملل تصمیم به تصویب اولین قطعنامه جهانی برای توسعه هوش مصنوعی ایمن گرفته است. این قطعنامه، که توسط ایالات‌متحده پیشنهاد شده و با حمایت گسترده‌ای از سوی کشورهای عضو مواجه شده است، نقطه عطفی در تلاش‌ها برای اطمینان از توسعه مسئولانه و اخلاقی AI محسوب می‌شود. در این مقاله، به بررسی اهداف و انتظارات از این قطعنامه جهانی خواهیم پرداخت و نقش حیاتی آن در شکل‌دهی آینده فناوری هوش مصنوعی را بررسی می‌کنیم.
هدف از قطعنامه جهانی سازمان ملل در زمینه هوش مصنوعی ایمن
در عصری که پیشرفت‌های چشمگیر فناوری، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی (AI)، تأثیرات عمیقی بر جوامع و اقتصادهای جهانی گذاشته است، اولین قطعنامه جهانی سازمان ملل برای توسعه هوش مصنوعی ایمن نقطه عطفی مهم تلقی می‌شود. این قطعنامه با هدف ایجاد چارچوبی جهانی برای توسعه، استفاده و حکمرانی هوش مصنوعی به گونه‌ای ایمن، مطمئن و قابل اعتماد تدوین شده است. در این راستا، مهم‌ترین اهداف قطعنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اولین و مهم‌ترین هدف این قطعنامه، تضمین امنیت و اطمینان از قابلیت اعتماد سیستم‌های هوش مصنوعی در سراسر جهان است. در این زمینه، قطعنامه بر اهمیت طراحی سیستم‌هایی تأکید دارد که نه تنها از نظر فنی پیشرفته هستند، بلکه از نظر اخلاقی نیز قابل دفاع باشند. این موضوع به‌ویژه در زمینه‌هایی که AI می‌تواند تأثیر مستقیمی بر حقوق بشر داشته باشد، از جمله در زمینه‌های بهداشت و درمان، امنیت، و حقوق مدنی و سیاسی افراد، حائز اهمیت است.
دومین هدف این قطعنامه، فراهم آوردن دسترسی عادلانه و فراگیر به فناوری‌های هوش مصنوعی برای همه کشورها، بدون توجه به سطح توسعه یافتگی آن‌ها است. این قطعنامه تلاش می‌کند تا اطمینان حاصل شود که همه کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه، قادر به بهره‌مندی از مزایای هوش مصنوعی خواهند بود و در عین حال، با چالش‌های اخلاقی و اجتماعی ناشی از پیشرفت‌های AI مواجه نخواهند شد.
سومین هدف، تشویق به همکاری بین‌المللی و تبادل دانش در زمینه توسعه هوش مصنوعی ایمن است. با توجه به اینکه هوش مصنوعی مرزهای جغرافیایی را نمی‌شناسد و تأثیرات آن در سطح جهانی احساس می‌شود، همکاری و هماهنگی بین کشورها، سازمان‌های بین‌المللی، دانشگاه و مراکز دیگر الزامی است.
نقش کشورهای عضو سازمان ملل در توسعه و حمایت از هوش مصنوعی
در راستای قطعنامه جدید سازمان ملل، کشورهای عضو این نهاد بین‌المللی نقش کلیدی در توسعه و حمایت از پیشرفت هوش مصنوعی ایمن و قابل اعتماد دارند. این قطعنامه، که با هدف ایجاد یک محیط دیجیتالی ایمن و پایدار برای همه افراد در سراسر جهان تصویب شده است، بر ضرورت همکاری بین‌المللی و تعامل مستمر بین کشورها تاکید دارد. از کشورهای عضو خواسته شده است تا با به اشتراک گذاری دانش، تکنولوژی و منابع، به توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی که می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها کمک کنند، سرعت بخشند.
علاوه بر این، قطعنامه تاکید می‌کند که کشورهای عضو باید از استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی که ممکن است با قوانین بین‌المللی حقوق بشری در تضاد باشند، خودداری کنند. در این میان، کشورهای در حال توسعه نیز باید حمایت لازم را دریافت کنند تا بتوانند در عرصه جهانی فناوری هوش مصنوعی پیشرفته، رقابتی بمانند و از مزایای آن بهره‌مند شوند. این امر نه تنها به تقویت همبستگی جهانی کمک می‌کند، بلکه موجب تسریع در دستیابی به اهداف توسعه پایدار نیز می‌شود.
